Auroville cz.2

Doprawdy, Kochani Przyjaciele, nie dworuję sobie ani z kosmicznej świadomości, ani z wysiłku ludzi, którzy stworzyli i nadal tworzą na Ziemi miasto jutrzenki. Obiecałem jednak pisać prawdę samą prawdę tylko prawdę a czymże ona jest, prawda, bez naszych dróg dochodzenia do niej, bez naszych myśli, przeżyć i mentalnego błądzenia?! Grzeszny jestem, boć myślę. Już dawno temu, w europejskiej kulturze, wbito mi takie małe gwoździe w mózgownicę, a na każdym było napisane myźlę więc jezdem (npp). Boże, ileż musiałem się nabiedzić i kulasów powyginać, żeby w końcu zrozumieć, iż jest dokładnie odwrotnie!

Nasz prelegent, by przybliżyć nam miasto doskonałe, włączył video, strumienie wzruszających archiwaliów polały się w spragnione harmonijnych obrazów oczy. Widzę, jak w sferze codzienności, najdalej położonej od centrum miasta, przeznaczonej przede wszystkim na mieszkania, razem istnieją sobie malownicze domy i wille, indyjskie chatki, place zabaw, powietrzne mosty, baseny, gościnne pawilony dla przybywających, utrudzonych już prozą życia wędrowców. Nie udało mi się dowiedzieć, co już zostało zrobione, a co zostawiono dla mnie, bym doprowadził ten projekt do zwycięskiego końca. Więc patrzę zachłannie, i widzę następną sferę, obszar kontaktów międzynarodowych. Tu właśnie powstały i nadal powstają pawilony narodowe, w których prezentowane jest dziedzictwo kulturowe ludów. Tu młodzi aurovillanie, przyszli konstruktorzy świata, który dopiero nadejdzie, będą mogli poznawać inne kontynenty, (…) będą tworzyć praktyczne wzorce międzynarodowego braterstwa… pisze, w nieco ironicznej tonacji, Stanisław Tokarski w swojej świetnej książce Jogini i wspólnoty. Nowoczesna recepcja hinduizmu (Ossolineum 1987), którą uważnie studiowałem, nanosząc na mapy poszczególne postaci i punkty doskonalenia człowieka na tym padole. Pawilonu polskiego jeszcze nie ma, ale i jego czas nadejdzie, boć trudno będzie pominąć tak znakomitą okazyję (npp), żeby na słuszną wiarę pogan nawracać. Natomiast, o zgrozo, budowany jest pawilon rosyjski, zaś jego piękne architektoniczne projekty można obejrzeć w internecie, jeśli oczywiście ma się modem politycznie odporny na miazmaty wschodu.

Edukacja i Kultura mają swoje miejsca w sferze trzeciej, gdzie posadowiono akademie sztuk pięknych, zespoły i placówki naukowe, centra badań ekologicznych, instytuty prognoz rozwoju i postępu, w tym baczną uwagę poświęcając samym Indiom. Mnie szczególnie interesują wydziały filologiczne starych i nowych języków Wschodu, archiwa etyków, religioznawców i historyków kultury, bazy etnografów, archeologów, muzykologów. Kształcenie to również ciało, więc zespoły obiektów sportowych, które ongiś szczególnie wzbudziły zachwyt wizytującej miasto Indiry Gandhi. Tu będę patrzał, zachwycał się, fotografował i przymierzał do pozostania, by wnikać w przepastną głębię najlepszych wzorców symboliki terrastriańskiej. Czekało mnie jednako rozczarowanie osobiste, nie omieszkam Wam się znowu poskarżyć, kochani przyjaciele, na despekt, który mnie spotkał, można powiedzieć, z rozdzielnika.

Czwarty sektor, usytuowany w pobliżu portu i lotniska, okolony pasmami autostrady, jest strefą pracy. W tym sektorze, nade wszystko, królować ma czystość środowiska, przewaga rolnictwa i przetwórstwa nad przemysłem, kult pracy twórczej, co nie znaczy łatwej, kochani kandydaci na życie w raju.

Wokół Auroville są już, a będzie ich coraz więcej i gęściej, ochronne pasy leśne ochraniające centrum przed gorącym wiatrem, lotnymi piaskami oraz atakiem rozszalałego morza, co ostatnio miało miejsce 26 grudnia 2004, dokładnie 4 dni po tym, jak tam byliśmy i jak nas tam, do samego miasta, ach, już mówiłem… nie wpuszczono. Zaprowadzono nas tylko do samego samych, dokładniej zaś ku świątyni, ku centrum jogi integralnej Matrimandir, pozwolono nam obejrzeć to cudo z oddali, szybko podano jego główne parametry, powiedziano, że jeśli chcemy do środka, to musimy poczekać tak ze trzy doby, bo coś tam, zrobiliśmy ukradkiem parę fotosów i pędem zaprowadzono nas z powrotem do budynków informacji turystycznej. A my byliśmy przygotowani, obkuci na blachę, więc podajemy to co widzieliśmy, co wyczytaliśmy w książkach, przewodnikach, w internecie i to czego się domyślamy.

Tokarski: Architektonicznie wizja Auroville oraz budowa Miasta Przyszłości została zharmonizowana z planami rozwoju prowincji Madras. Już w pierwszych latach szereg zakładów indyjskich korzystało z sieci termicznej Auroville, okoliczne zaś wsie uzyskały dopływ wody źródlanej za pomocą energii atomowego reaktora. (…) Dla wieśniaków indyjskich jest to błyskawiczna podróż w czasie: mieszkając często w warunkach sprzed tysięcy lat uczestniczą w pracach budowy reaktora atomowego (poz.cyt.j.w.).

Prawdziwa rewolucja, niosąca subtelną Vita Nuova (wolę to dantejskie pojęcie, niż new age, kompromitowane na każdym kroku przez durnowatych ekstatyków), rewolucja! ku zgrozie zapuszkowanej konserwy, jest już faktem: Auroville odrzuca sens wszystkich uznawanych dotychczas przez ludzkość instytucji! Światowe religie, owe molochy duchowe, w ich tradycyjnie zinstytucjonalizowanej, sformalizowanej formie kultów religijnych, są w mieście niedopuszczalne. Uznane zostały przez uczniów Aurobindo za relikt przeszłości, za echo przebrzmiałej historii ludzkości z epoki intelektu. Purnajoga posiada status oficjalnie ponadreligijny. Jedyną religią jest Prawda kosmicznej świadomości. Centralnym miejscem sakralnego kultu Prawdy jest świątynia Matrimandir.

Wprowadzono wolny system nauczania dzieci i młodzieży, libre progres czyli edukację spontaniczną, z naciskiem na koncentrację uwagi i naturalne wychowanie ku skupieniu medytacyjnemu. Zachowując przywileje dzieciństwa, uznano, że podstawowym warunkiem wychowania i rozwoju dzieci jest powierzanie im odpowiedzialnego zadania i bezwzględne mówienie prawdy. Dzieci noszą jedynie imiona, bowiem status mieszkańca nie jest dziedziczony: po osiągnięciu dojrzałości należy ubiegać się o status prawowitego obywatela bądź miasto opuścić. Nie wyznaje się również konwencjonalnej moralności: uznano, że instytucja formalnego małżeństwa wprowadza fałsz i oszustwo między ludźmi, członkowie wspólnoty nie mogą zawierać małżeństw ani wyprawiać wesel.

Pionierzy Auroville tworzyli i budowali w bardzo ciężkich warunkach. Nie pozwalano na stosowanie sztucznych nawozów i chemikaliów, przestrzegano ekologii oraz – w relacjach z przyrodą i środowiskiem – jogicznej zasady ahimsy czyli niekrzywdzenia. Tokarski: W ciągu pierwszych dziesięciu lat posadzono w strefie Auroville 70 tysięcy drzew, za pomocą środków organicznych zatrzymano lotne piaski, powstrzymano erozję gleby, budując tamy, sztuczne zbiorniki wody, system irygacyjny, sadząc scalające grunt krzewy. Wykorzystano tysiącletnie doświadczenia indyjskich wieśniaków, zaprzęgnięto do pracy energię atomową, słoneczną, zbudowano wiatraki pompujące wodę i produkujące elektryczność (poz.cyt.jw.).

Przypomnijmy, że Mother założyła Auroville, miasto przyszłości, dla ludzi ubiegających się o świadomość supramentalną. Auroville jako miejsce duchowych, wychowawczych i artystycznych eksperymentów przyciągnęło wiele osób z Zachodu. Z filozoficznego punktu widzenia, u samej podstawy praktyki duchowej, problem jednak jest o wiele głębszy niż się wydaje. Zrozumiałem to po trzydziestu latach praktyki, a dopiero ostatnio zacząłem o tym głośno mówić. Otóż pojęcia medytacji dla ludzi Zachodu i medytacji supramentalnej w znaczeniu wschodniej praktyki duchowej, nie są tożsame. Dla człowieka zachodniego medytacja to zaledwie wyciszenie mentalne, częstokroć powiązane ze błogostanem zrelaksowania ogólnego. W takiej “medytacji” nieustannie tkwi obiekt mentalnych dywagacji, uprzytomniony, bądź połączony z wysiłkiem, aby “nie myśleć”. Jednym słowem, medytacja w stylu zachodnim ma charakter mentalny, nawet wówczas, gdy podmiot usiłuje uwolnić się od wibracji myśloczuciokształtów. Natomiast medytacja typu wschodniego, ujęta w karby dyscypliny poznawczej, jest pozamentalna, lub, jak trafnie proponuje Aurobindo, supramentalna. Znaczy to, że podmiot jest medytowany, a nie medytujący; że człowiek, dzięki medytacji, włącza się w Boski Plan, a nie zajmuje się gromadzeniem mocy, by realizować własne plany, korzystając z energii bożej. Auroville ma służyć właśnie owemu zrozumieniu medytacji pozamentalnej, ma kształcić służebników boskiej świadomości, a nie panów stworzenia, którzy podyktują światu swoje warunki.

A pierwszy poważny problem musi nieuchronnie się pojawić, wcześniej czy później, tam, gdzie w grę wchodzą ludzkie oczekiwania, środowisko pionierów, mieszkańców i budowniczych, śmiałe projekty i… znaczne pieniądze. Problem ten miał za przyczynę odwieczny konflikt między potrzebami ciała i ducha: obserwatorzy indyjscy, amerykańscy i europejscy zakwestionowali celowość budowy Świątyni Prawdy jako kosztownej, wyjątkowo trudnej i, na samym początku realizacji projektu Miasta… zbędnej. Stwierdzili, że Matrimandir pochłania większość funduszów niezbędnych dla inwestycji wodnych i rolniczych. Przy końcu lat siedemdziesiątych budowę Świątyni doprowadzono jednak nieomal do końca, chociaż do dziś nakłada się na nią pozłacane dyski elewacji zewnętrznej, a to widzieliśmy na własne oczy.

W centrum informacji turystycznej Auroville opowiedziano nam o trudnościach, natomiast o konfliktach ani słowa. Co nieco wiedziałem z książek, napisanych zarówno przez zwolenników, jak i wrogo nastawionych łowców sekciarstwa i herezji, którzy na samo słowo ashram czy Aurobindo żegnali się, machając przy tym gałązka oliwną i zapewniając, że rozumieją, są zaciekawieni, ale to się przecież jeszcze nikomu nie udało. A co zrobicie, jak się uda? – pytałem przekornie i widziałem w oczach wytrwale (po)słusznych, że na moją radosną nadzieję najchętniej nałożyliby cierniową koronę swoich ideałów.

A nas zaproszono szerokim gestem na spacer ku Matrimandir i poprowadzono cienistymi alejami, poprzez łąki i ogrody. Gapiłem się, nawiedzony neofita, na czyste wypucowane krowy, stada kóz i owiec, które wyraźnie czuły się tu u siebie, pewne, że człowiek pożywać będzie ich mleko, sierść, wełnę, odchody, ale nie zarżnie, nie zaszlachtuje, nie utoczy z nich krwi i nie zeżre ich razem z podrobami. No, jakem baca spod beskidzkiego gronia, co konie i krowy kuzden dzień ogląda, owiec się napatrzy, a i baranów dwunogich na cyrwonym szlaku kiele chałupy tyz widuje, te w Auroville były jakiści inse, spokojne i, by tak fylosoficnie sie wyrazić, spolegliwe (npp). Idąc, znaleźliśmy się pomiędzy sznurami, które wytyczały drogę, potem przepuścili nas przez strażnika uzbrojonego w dużą księgę odwiedzających, policzyli wszystkich dokumentnie i znowu dalej. Przypomniałem sobie, że wszystko zostało tu zbudowane zgodnie z kalendarzem astrologicznym, na planie zodiakalnym, więc się gapię, ale nie kumam, dopiero Maria pokazuje mi i tłumaczy, zapewne na jakiejś planecie budowała kiedyś takie miasto. Jest! wyłoniło się to cudo, złota kula wznosząca się z ziemi w niebiosa, pojazd świadomości kosmicznej, obły kształt wizji doskonałej. Przystanąłem, zaparło mi dech i byłbym skonał na miejscu, gdybym nie przypomniał sobie, że jog integralny oddychać ma głęboko i skutecznie, no chyba, że ćwiczy akurat kumbhakę przedśmiertną. Stałem jednak w tym szoku dość długo, więc gdy podszedłem do amfiteatru, gdzie siedziała już nasza wycieczka, spowijana w rutynowe gadulstwo przewodnika, to usiadłem tak jakoś z boku, ale natychmiast przywołano mnie do gromady i kazano usiąść grzecznie, razem z pozostałymi. I przyznam, kochani przyjaciele, że akurat ten gest naszych opiekunów, na terenie miasta wolności, zapamiętałem szczególnie. Zagoniony do stada, ja, zbłąkana z wrażenia owca, snułem dalej swoje wewnętrzne rozważania.

A przewodnik snuł wątki własne: otóż na szczycie kopuły są specjalne lustra, które przechwytują promienie słoneczne i przesyłają je do wnętrza świątyni, na kryształową kulę, pod którą umieszczony jest Znak Jedności Ojca i Matki. Medytacyjna obecność mieszkańców w świątyni jest obowiązkowa, tu mają miejsce, o stosownym czasie, zarówno rytuały jednoczenia się z kosmiczną świadomością, jak i akty oczyszczania wewnętrznego, tu ładowane są energią komórki percepcji wewnętrznej aurovillan, tu odbywają się narady gremium mieszkańców nad planami rozwoju miasta i decyzjami ważnymi dla funkcjonowania wspólnoty.

To wszystko musieliśmy przyjąć na wiarę, bowiem o wejściu do środka, pozostaniu w mieście choćby przez dobę, zobaczeniu czegokolwiek na własną rękę i nogę, nie, o tym w ogóle nie ma mowy, koniec, kropka. Nie pomogły żadne tłumaczenia, że czekałem na to 37 lat, że przylecieliśmy z Europy country Poland, która też podpisała akt erekcyjny itp. wzniosłości. No!

Nie to nie, przecież nie rozpłaczę się jak dzieciak, któremu kosmiczny tatuś z boską mamusią nie kupili puchatego misia. Maria rozpoczęła fotografowanie, wydałem komendę lotnik, kryj się!, co oznaczało, że robimy zdjęcia w miejscach po temu niedozwolonych. Przewodnik, widząc naszą determinację i moje nieobecne łzy w rozeźlonych oczach, machnął ręką przyzwalająco. Pomiędzy tymi samymi sznurami poprowadzono nas z powrotem do biur i sklepów, potem na parking. A po drodze widzieliśmy kilku mieszkańców Miasta. To ważne, kochani przyjaciele, bo ludzie ci wyglądają jakoś inaczej, są specyficznym hybrydem, owocem ewolucji genetycznej, dokonującej się w polu wysokich częstotliwości eteroidu.

Oczywiście, że Auroville budziło nie tylko zachwyt i entuzjazm pionierów i nawiedzonych uduchawiaczy ziemskiego żywota. Wybitny publicysta indyjski M.S.Raghavan pisał: Aby stać się aurovillaninem, trzeba być sługą Boskiej Świadomości. Może więc tam mieszkać każdy, kto pragnie korzystać z miejscowych udogodnień, m.in. z zakwaterowania i wyżywienia. Tylko Boska Świadomość jest w stanie go stamtąd wyrugować. Większość aurovillan stanowią nie przystosowani do żadnej pracy hippisi, w duchowości Indii szukający ucieczki przed trudnościami Zachodu. Innymi słowy: szukają łatwego chleba, żywiąc się darami. Taka sytuacja opóźnia postęp Indii. (…) Konstrukcja Miasta Brzasku jest mimo wszystko bardzo kosztowna, a nie ma dla Indusów żadnej użyteczności. Wokół Auroville rozpościera się ocean nędzy. (Indian Times, 16 maja 1976). Dzisiaj jednak Auroville jest jednym z największych i najbardziej nowoczesnych ośrodków informatyki światowej. Zachodnie koncerny masowo wynajmują w Indiach serwerownie, pracowników biurowych oraz specjalistów, którzy mogą pracować zdalnie za pośrednictwem komputera. (…)USA ogłosiły, że sprzedadzą Indiom paliwo do reaktora atomowego i technologie do rozwoju energii atomowej, gdyż Indie są “odpowiedzialną potęgą nuklearną”. Ameryce przestało przeszkadzać, że Indie zbudowały bombę bez zgody pozostałych mocarstw. (Wejście słonia, onet.pl z dn. 6 sierpnia 2005).

Otóż to, kochani przyjaciele, rzeczywiście żyjemy na przełomie epok: stare się skończyło, nowe jest już widoczne.

Celem Aurobindo było osiągnięcie harmonijnej syntezy Wschodu i Zachodu, tak zapisała Wanda Dynowska w 1956 roku, po odwiedzeniu Ashramu Aurobindo w Pondicherry. Zarówno otoczenie, jak i całe życie tej Aśramy – pisała Dynowska – jest wybitnie odrębne nie tylko od Aśramy Maharishiego, ale też od wszystkich jakie w Indiach widziałam. Dom typu europejskiego, jadalnia “japońska”, średnia szkoła koedukacyjna, Międzynarodowy Uniwersytet, Instytut WF z licznymi działami rożnych, przeważnie europejskich sportów. Pierwsze wrażenie jest dużej aktywności, zorganizowanego i zdyscyplinowanego ruchu oraz dziwnego jakby “elektrycznego” napięcia. Wiele oczywiście się przez 50 lat zmieniło, ale pozostało owo wrażenie europeizacji, specyficznie francuskiego, można powiedzieć, wdzięku, dziwnego “elektrycznego” napięcia. Czytając o Auroville należy wciąż pamiętać, że Ashram główny, ten w Pondicherry, powstał w 1920 roku, zaś wspólnota Auroville zaczęła powstawać w 1968.

A w ludziach, związanych z ashramami, zarówno w Indiach, jak i na całym świecie, można dostrzec wyraźne cechy odmienności, jakie nadaje konkretny kierunek praktyki duchowej; można rzec, iż są naznaczeni aurą określonej, by użyć określenia prof. Sedlaka, technologii Zbawienia.

W autobusie, powracając z Auroville, powiedziałem do Marii i Darka: ja tu wrócę! mp pokiwała zaś głową ze zrozumieniem. W domu, w Polsce zasiadłem do internetu. Znalazłem wszystko, co trzeba, napisałem, porozmawialiśmy jak baca z sąsiadem. Przede mną leży list jednego z budowniczych Miasta: Przyjeżdżaj. Dobrzy ludzie są nam potrzebni.