Leonowi Cyboranowi
polską edycję poświęca
Biblioteka Wiedzy Potrójnej
GHERANDASAMHITA – TRAKTAT O HATHAJODZE
1. Pewnego razu Giandakapali przyszedł do pustelni muniego Gherandy.
Pozdrowiwszy go z pokorą i czcią Giandakapali powiedział:
2. O Jogeśwaro! O Jogesie! O Panie! Pragnąłbym usłyszeć o
ghatasthajodze /o jodze fizjologicznej/, która przyczynia się do tattawadźniany
/poznania prawdy/.
GHERANDA ODRZEKŁ:
3. Zaprawdę, dobrze, że się pytasz, o dzielny. Powiem ci to, o co
mnie prosisz synu. Strzeż tego pilnie!
4. Nie ma większych więzów niż maja /ułuda/, nie ma większej
siły niż joga, nie ma wierniejszego przyjaciela nad poznanie, nie ma większego wroga od
pychy.
5. Jak przez nauczenie
się stosowania alfabetu można poznać wszelkie nauki, tak też przez wstępne praktyki
jogi osiąga się stopniowo poznanie prawdy /tattawadźniana/.
6. Z dobrych i złych uczynków tworzą się ghaty /czyli ciała/
ludzi, a ciała wytwarzają karmana /czyli czyny/, i w ten sposób
toczy się kołowrót wcieleń, jak obracający się młyn.
7. Jak ghatidziantra /kręcący się młyn/ obraca się do góry i w
dół, poruszany przez woły, tak też dżiwa /dusza ludzka/ przechodzi przez życie i
śmierć poruszana siłą karmana.
8. Jak niewypalony garnek gliniany szybko się rozpuszcza w wodzie, tak
też i ciało musi być wzmocnione i oczyszczone ogniem jogi, ażeby się zahartowało.
LEKCJA PIERWSZA
SIEDEM SADHAN CZYLI
ćWICZEŃ
9. Siedem ćwiczeń czyli sadhan, które stanowią jogę, są
następujące:
1. oczyszczanie
2. wzmacnianie
3. stałość
4. uciszenie
5. lekkość
6. postrzeganie
7. odosobnienie
10-12. Pierwsze: siodhanę czyli oczyszczenie dokonuje się sześcioma
karmanami /które opiszemy pokrótce/. Drugie: asany czyli postawy dają drhohatę czyli
siłę /wytrzymałość/. Trzecie: mudra daję sthiratę czyli stałość. Czwarte:
pratjahara daje dhajrjatę czyli odwagę lub spokój. Piąte: pranajama daje lekkość
czyli laghimę. Szóste: dhjana daje postrzeganie /pratjakszatwę/ siebie samego.
Siódme: samadhi daje odosobnienie /nirliptata/, które zaprawdę jest wyzwoleniem.
SIODHANA CZYLI OCZYSZCZENIE
13. /1/Dhauti, /2/basti, /3/neti, /4/laukiki, /5/trataka, /6/kapalabhati – stanowią sześć karmanów, czyli
sześć zabiegów, znanych jako siodhana.
Dhauti
14. Są cztery rodzaje dhauti – usuwają one nieczystości ciała. A to:
a. antardhauti /obmywanie wewnętrzne/
b. dantadhauti /czyszczenie zębów/
c. hrddhauti /oczyszczanie serca/
d. mulasiodhana /oczyszczanie odbytnicy/
15. Antaradhauti – dzieli się znów na cztery części: watasara
/oczyszczenie wiatrem/, warisara /oczyszczenie wodą/,
wahmisara /oczyszczenie ogniem/ i bahiskrta.
16. Watasaradhauti – ściągnij usta w dzió wrony /kruka/ i powoli
wciągaj powietrze, wypełniając nim stopniowo brzuch /żołądek/, poruszaj nim
wewnątrz, a potem wolno wypuszczaj je dolnym przepustem /odbytnicą/.
17. Watasara jest bardzo
tajemnym zabiegiem oczyszczania ciała, niszczy wszelkie choroby i wzmaga ogień
żołądkowy.
18. Warisaradhauti – napełnij usta wodą, aż po gardło, a następnie
pij ją powoli, a potem przesuwaj ją przez brzuch, cisnąc ku dołowi i wypuszczając
przez kiszkę stolcową.
19. Ten zabieg winien być utrzymywany w wielkiej tajemnicy. Oczyszcza
on ciało, a praktykując go starannie osiąga się świetliste czyli promienne ciało.
20. Warisara stanowi najwyższe dhauti. Ten który je stosuje, z łatwością oczyszcza swoje brudne
ciało i przemienia je w promienne.
21. Agnisaradhauti czyli oczyszczenie ogniem – wciskaj pępek, lub
jelita ku kręgosłupowi sto razy. Jest to agnisara, czyli zabieg ogniowy.
Daje powodzenie w praktyce jogi, leczy wszystkie choroby i wzmaga ogień
żołądkowy /sok żołądkowy/.
22. Ta dhauti winna być utrzymywana w wielkiej tajemnicy i jest trudna
do osiągnięcia nawet przez bogów.
23. Bahiskrtadhauti – za pomocą kakaciauci /czyli mudry koszyczka
kruczego/ wypełnij żołądek powietrzem, zatrzymaj je przez półtorej godziny, a potem
wyciśnij je w dół ku jelitom. Ta dhauti musi być utrzymana w wielkiej tajemnicy i nie
może być nikomu wyjawiona.
24. Następnie wszedłszy do wody, sięgającej po pępek, wyciągnij
siaktinadi /kiszkę prostą/, wymyj nadi ręką i myj starannie, dopóki nie zostanie
zmyty wszystek brud, a potem wciągnij ją zpowrotem do brzucha.
25. Ten zabieg winien być zachowany w tajemnicy. Nie jest łatwy do
opanowania nawet przez bogów. Dzięki temu dhauti łatwo się osiąga dewadehę /boskie
ciało/.
26. Dopóki ktoś nie jest w stanie zatrzymać powietrza przez
półtora godziny /czyli zatrzymać wiatr w żołądku przez ten czas/, dopóty
nie może opanować tego wielkiego zabiegu oczyszczającego znanego jako bahiskrtadhauti.
27. Dantadhauti czyli oczyszczenie zębów – jest pięć rodzajów
dantadhauti: oczyszczenie zębów, nasady języka, dwu otworów w uszach i
zatok czołowych.
28. Dantamuladhauti – trzyj zęby proszkiem z katechu /areki/, lu
czystą ziemią tak długo, aż zostaną usunięte z zębów nieczystości.
29. To oczyszczenie zębów stanowi wielkie dhauti i
ważny zabieg w praktykowaniu jogi dla joginów. Joginowie winni je
wykonywać codziennie rano dla pielęgnacji zębów.
Spośród środków oczyszczenia jest ono zalecane przez joginów.
30. Dziwahwasiodhana czyli dhauti języka – podam ci teraz sposób
oczyszczenia języka. Wydłużenie języka usuwa starość, śmierć i
choroby.
31. Złącz trzy palce: wskazujący, środkowy i serdeczny. Wsadź je
do gardła , pocieraj dobrze i czyść nasadę języka, spłukując wielokrotnie wodą.
Usuń flegmę.
32. Wymywszy go w ten sposób, nacieraj wielokrotnie masłem i mlekiem. Następnie ujmując koniec
języka żelaznymi szczypcami, wyciągaj wolniutko na zewnątrz.
33. Pilnie wykonuj to codziennie przed wschodem i zachodem slońca.
Czyniąc w ten sposób język się wydłuży.
34. Karnadhauti czyli czyszczenie uszu – czyść obydwie dziurki w uszach palcem wskazującym i serdecznym.
Praktykując to codziennie, będziesz słyszał mistyczne dźwięki.
35. Kapalarandhrauti – pocieraj kciukiem prawej ręki wgłębienie na
czole koło nasady nosa. Przez praktykowanie tej jogi leczy się choroby powstałe z
nieuporządkowania humorów flegmatycznych.
36. Oczyszczają się naczynia krwionośne i pobudza się
jasnosłyszenie. Winno się to praktykować codziennie po przebudzeniu się ze snu i po
posiłkach wieczornych.
37. Hrddhauti czyli oczyszczanie serca – jest trojakie, a mianowicie: za pomocą dandy (kija),
wymany (wymiotów), i przy pomocy wastry (szmaty).
38. Dandadhauti – weź łodygę babki, lub łodygę kurkumy (haridzi),
lub też łodygę łościnową i włóż je powoli w przełyk, a następnie powoli ją
wyciągaj.
39. Dzięki temu zabiegowi wszystka flegma, żółć i inne
nieczystości zostaną wyrzucone ustami. Dzięki owej dandadhauti wyleczy się wszelką
chorobę serca.
40. Wamanadhauti – po posiłku niech mądry praktyk wypije wodę , aż
po samo gardło, następnie spojrzawszy na krótko w górę, niech zwymiotuje ją z
powrotem. Praktykując codziennie tę jogę, wyleczy się z zatarasowania flegmy i
żółci.
41. Wastradhauti – połknij powoli cienką szmatkę na cztery palce
szeroką, a następnie wyciągnij ja z powrotem. Nazywa się to wastradhati.
42. Leczy to gulmę czyli choroby żołądkowe, goryczkę,
powiększenie śledziony, trąd i inne choroby skórne oraz zaburzenia flegmy i żółci.
Z dnia na dzień praktykujący zyskuje na zdrowiu, sile i pogodzie ducha.
43. Mulasiodhana czyli oczyszczanie odbytnicy – dopóki odbytnica nie jest oczyszczona, apana waju nie
przepływa swobodnie. Dlatego z największą dbałością należy dokonywać oczyszczenia
odbytnicy.
44. Łodygą korzenia haridzi (kurkumy), lub palcem środkowym należy
starannie oczyszczać odbytnicę wodą, płucząc ją wielokrotnie.
45. Usuwa to zatwardzenie, niestrawność, dyspepsję, powiększa wigor
i piekno ciała, wzmaga sferę ognia (sok żołądkowy.
Koniec dhauti
CZęŚć II
Basti
46. Rozróżnia się dwa rodzaje basti, a mianowicie dzialabasti (czyli
basti wodne) i sukszmabasti (czyli basti suche). Basti wodne wykonuje się w wodzie, a
basti suche zawsze na lądzie.
Dzialabasti
47. Wszedłszy do wody po pępek i przybrawszy postawę zwaną
utkatasana, ściągnąć i rozluźnić zwieracz odbytnicy. Nazywa się to dzialabasti.
48.Leczy to premehę (zaburzenia moczowe), gudawartę (obstrukcje) i
krurwaju (zaburzenia wiatru). Ciało uwalnia się od wszelkich chorób, oraz staje się
tak piękne jak ciało boga miłości.
Sthalabasti
49. Przybrawszy postawę
zwaną paścimotanasana, powoli poruszać jelitami w dół, a następnie ściągnąć i
rozluźnić zwieracz odbytnicy przy pomocy aświnimudry.
50. Przez praktykowanie tej jogi nigdy się nie zdarzy zatwardzenie i
wzmoże się ogień żołądkowy oraz uleczy wzdęcia.
Koniec bastikarmana
CZęŚć III
Neti
51. Weź cienką nić na miarę pół łokcia i włóż ją do nozdrzy.
Przepuść ją przez nie i wyciągnij ustami. Nazywa się to netikrija.
52. Praktykując netikriję osiąga się kheciarisidhi. Niszczy ona
zaburzenia flegmy i daje jasnowidzenie czyli jasną wizję.
CZęŚć IV
Laulikijoga
53. Przerzucaj bardzo silnie jelitami z jednej strony na drugą. Nazywa
się to laulikijoga. Usuwa ona wszelkie choroby i wzmaga ogień ciała.
CZęŚć V
Trataka czyli wpatrywanie się
54. Wpatruj się bez mrugania w jakikolwiek mały przedmiot, aż
zaczną ciec łzy. Mądry nazywa to trataką.
55. Praktykuj tę jogę – osiąga się przez nią siambhaawisiddhi i
znikną na pewno wszelkie choroby oka, a pojawi się jasnowidzenie.
CZęŚć VI
Kaphalabhati
56. Kphalabhati jest trojaka: wjutkarma, wamakrama i sitkrama. Usuwają
one zaburzenia flegmy.
Wamakrama
57. Wciągnij powietrze lewym nozdrzem i wypuszczaj je prawym, a
następnie wciągnij prawym , a wypuszczaj lewym.
58. To wdychanie i wydychanie
ma być wykonane bez jakiegokolwiek wysiłku. To ćwiczenie usuwa zaburzenia flegmy.
Wjutkrama
59. Wciągnij wodę przez obydwa nozdrza i wypuszczaj ją ustami bardzo
powoli. Nazywa się to wjutkrama i niszczy zaburzenia flegmy.
Sitikrama
60. Wciągnij wodę ustami i wypuszczaj ją nozdrzami. Przez uprawianie
tej jogi staje się on podobny bogu miłości.
61. Nigdy nie przyjdzie na niego starość i zgrzybiałość nigdy go
nie oszpeci. Ciało stanie się zdrowe, elastyczne i zostaną usunięte zaburzenia flegmy.
koniec pierwszej lekcji
{mospagebreak}
LEKCJA DRUGA
ASANY CZYLI POSTAWY
1. GHERANDA POWIEDZIAŁ: jest osiemdziesiąt cztery lakhasan podanych
przez Siwę. Tych postaw jest tyle, ile jest gatunków istot we wszechświecie.
2. Spośród nich
osiemdziesiąt cztery jest najlepszych, a spośród tych osiemdziesięciu czterech
trzydzieści dwie są uważane za pożyteczne dla gatunku ludzkiego na tym świecie.
Rozmaite rodzaje postaw
3-6. Trzydzieści dwie asany, które dają doskonałość w tym
śmiertelnym świecie są następujące:
1. Siddha (postawa doskonała)
2. Padma (lotosowa)
3. Bhadra (miła)
4. Mukta (wyzwolona, wolna)
5. Wadźra (diamentowa)
6. Swastikasana (pomyślności)
7. Sinha (lwia)
8. Gomukha (krowiego pyska)
9. Wira (bohaterska
10. Dhanur ( łukowa)
11. Mrta (trupia0
12. Gupta (tajemna)
13. Matsja (rybia)
14. Matajendra
15. Goraksza
16. Paścimatana
17. Utkata
18. Siakata (niebezpieczna)
19. Majur (pawia)
20. Kukutta ( kogucia)
21. Kurma (żółwia)
22. Uttanamanduka
23. Utanakurmaka
24. Wrksza (drzewa)
25. Manduka ( żabia)
26. Garuda
27. Wrsza (byka)
28. Salabha
29. Makara
30. Usztra (wielbłądzia)
31. Bhudzianga (węża)
32. Joga
1. SIDHASANA
7-8. Praktykujący, który pokonał swoje żądze, umieściwszy jedną
piętę przy otworze odbytnicy, kładzie drugą piętę na nasadzie organu rodnego.
Następnie przywrzeć winien podbródkiem do piersi i pozostać w spokoju i i
wyprostowany, wpatrując się w miejsce miedzy brwiami. Nazywa się to sidhasana i prowadzi do wyzwolenia.
2. PADMASANA
9. Umieść prawą stopę na lewym udzie i podobnie lewą na prawym
udzie. Skrzyżuj również ręce poza plecami i uchwyć silnie za duże palce u nóg w ten
sposób skrzyżowanych. Przywrzyj podbródkiem do piersi i utkwij wzrok na czubku nosa.
Nazywa się to padmasana (czyli lotosowa). Usuwa wszystkie choroby.
3. BHADRASANA
10-11. Umieść ostrożnie pięty skrzyżowane pod jądrami. Skrzyżuj
ręce poza plecami i uchwyć palce stóp. Utkwij wzrok na czubku nosa, wykonawszy
uprzednio mudrę zwaną dzialandhara. To jest bhadrasana ( czyli postawa szczęśliwa),
która usuwa wszelkiego rodzaju choroby.
4. MUKTASANA
12. Umieść lewą piętę przy nasadzie organu rodnego, a prawą
pietę na niej. Utrzymuj głowę i szyję w prostej linii z ciałem. ta postawa nazywa
się muktasana. Daje sidhi (doskonałość).
5. WADŻRASANA CZYLI POSTAWA DIAMENTOWA
13. Złącz ściśle uda jak diament i umieść podudzia po obu
stronach odbytnicy. Nazywa się to wadźrasana. Użycza ona psychicznych mocy joginowi.
6. SWASTIKASANA
14. Ściągnięcie podudzi i ud razem oraz umieszczenie stóp pod nimi,
utrzymuje ciało w wygodnym stanie i siedząc prosto stanowi postawę zwaną
swastikasaną.
7. SINHASANA
15-16. Obie pięty umieść pod moszną na odwrót (tj. lewą piętę
po prawej stronie, a prawą piętę po lewej stronie moszny) i odwrócone do góry.
Ułóż kolana na ziemi, a ręce umieść na kolanach, trzymając usta otwarte i
uprawiając dzialandharamudrę, wzrok utkwij na czubku nosa. Jest to sinhasana (postawa
lwia), która usuwa wszelkie choroby.
8. GOMUKHASANA
17. Umieść obie stopy na ziemi, a pięty umieść na odwrót pod
pośladkami, utrzymując ciało nieruchomo. Nazywa się to gomukhasana, przypominająca
pysk krowi.
9. WIRASANA
18. Jedną nogę (prawą stopę) umieść na drugim ( lewym) udzie, a
drugą stopę cofnij do tyłu. Nazywa się to wirasana (bohaterska).
10. DHANURASANA
19. Nogi ułożone na ziemi sztywno wyprostowane, chwyć rękami za
stopy i zegnij ciało jak łuk. Jogowie nazywają to dhanurasana czyli postawa łukowa.
11. MRTASANA
20. Leżenie płasko na ziemi niczym trup nazywa się mrtasaną
(postawą trupią). Ta postawa usuwa zmęczenie i uspokaja zmęczenie umysłu.
12. GUPTASANA
21. Schowaj obie stopy pod obydwa kolana i umieść odbytnicę na
stopach. Nazywa się to guptasana (postawa ukryta).
13. MATSJASANA
22. Usiądź w padmasanie bez skrzyżowania rąk. połóżsię na
plecach, trzymając głowę między obydwoma łokciami. Jest to matsjasana (postawa rybia)
– niszczycielka wszelkich chorób.
14. PAŚCIMATANASANA
23. Ułóż nogi na ziemi sztywno wyprostowane (nie dotykając
piętami) i umieść czoło na kolanach, a rękami chwyć się za palce nóg. Jest to
paścimatanasana.
15. MATSJENDRASANA
24.-25. Partię brzuszną i plecy utrzymując w wygodnej pozycji zegnij
lewą nogę i umieść ją na prawym udzie. Następnie umieść na tym łokieć prawej
ręki, a twarz ułóż na dłoni prawej ręki. Wzrok utkwij między brwiami. Ta postawa
nazywa się matsjendrasana.
16.GORAKSZASANA
26-27. Pomiędzy kolanami i udami ukryć stopy zwrócone ku górze.
Pięty nakryć starannie wyciągniętymi rękami. Ścisnąć gardło i utkwić wzrok na
czubku nosa. Nazywa się to gorakszasana. Daje ona joginom powodzenie (w jodze).
17. UTKATASANA
28. Dotknij palcami nóg ziemi, a pięty trzymaj w powietrzu. Usiądź
odbytnicą na piętach. Znana jest ona jako utkatasana.
18. SIKATASANA
29. Umieść lewą stopę i nogę na ziemi. Otocz lewą stopę prawą
nogą i ułóż obie ręce na kolanach. Jest to siakatasana.
19. MAJURASANA
30-31. Połóż dłonie na ziemi a okolicę pępka oprzyj na obu
łokciach. Unieś się na rękach, a nogi, skrzyżowane jak w padmasanie, niech znajdą
się w powietrzu. Nazywa się to majurasana (postawa pawia). Postawa pawia usuwa skutki
szkodliwego dla zdrowia jedzenia, wytwarza gorąco w żołądku, usuwa skutki
śmiertelnych trucizn i z łatwością leczy takie choroby jak guluma i gorączka. Tak
wielce pożyteczna jest
ta asana.
20. KUKKUTASANA
32. Siedząc na ziemi skrzyżuj nogi w postawie lotosowej. Wsadź ręce
w dół pomiędzy uda i kolana. Unieś się na rękach, utrzymując ciało na łokciach.
Nazywa się to postawą koguta.
21. KURMASANA
33. Umieść pięty skrzyżowane pod moszną. Głowę, szyję i korpus
ciała trzymaj sztywno (ale swobodnie). Nazywa się to postawą żółwia.
22. UTTANAKURMASANA
34. Przyjmij postawę koguta (jak podano w zwrotce 32). Chwyć się
rękami za szyję i stój podniesiony jak żółw. Jest to uttanakurmasana.
23. MANDUKASANA
35. Weź stopy do tyłu, tak żeby palce nóg dotykały się wzajem, a
kolana wsuń do przodu. Nazywa się to postawą żaby.
24. UTTANAMANDUKASANA
36. Przyjmij postawę żaby, trzymaj głowę między łokciami i unieś
się tak jak żaba. Jest to uttanamandukasana.
25. WRKSZASANA
37. Stań prosto na jednej nodze (lewej). Zgiąwszy prawą nogę
umieść prawą stopę u nasady lewego uda. Stanie w ten sposób jak drzewo na ziemi
nazywa się postawą drzewa.
26. GARUDASANA
38. Ułóż nogi z udami na ziemi, przyciskając je do niej. kolanami
unieruchom ciało. Połóż ręce na kolanach. Nazywa się to postawą garudy.
27. WRSZASANA
39. Umieść odbytnicę na prawej pięcie. Na lewo od niej skrzyżuj
lewą nogę poprzecznie, utrzymując ją pod spodem na ziemi. Jest to postawa byka.
28. SIALABHASANA
40. Leż twarzą do ziemi. Ręce połóż na piersi, dotykając
dłońmi ziemi. Unieś nogi w powietrze na wysokość jednego łokcia. Nazywa się to
postawą szarańczy.
29. MAKARASANA
41. Połóż się twarzą i piersią na ziemi, a nogi wyprostuj.
Obejmij głowę ramionami (rękami). Jest to makarasana – wzmagacz gorąca ciała.
30. USZTRASANA
42. Połóż się twarzą do ziemi. Podnieś nogi do góry i unieś je
w kierunku pleców. Chwyć nogi rękami. Zaciśnij usta i silnie ściągnij brzuch. Jest
to postawa wielbłąda.
31. BHUD¬ANGASANA
43-44. Niech ciało od pępka w dół dotyka ziemi. Ułóż dłonie na
ziemi. Podnieś głowę (górna partię ciała) jak wąż. Jest to postawa węża. Wzmaga
ona zawsze gorąco ciała, usuwa wszystkie choroby i przez uprawianie tej postawy budzi
się Bogini Wężowa (siła kundalini).
32. JOGASANA
45-46. Odwróć stopy do góry i umieść je na kolanach. Następnie
połóż ręce na ziemi z dłońmi zwróconymi do góry. Zrób wdech i utkwij wzrok na
czubku nosa. Nazywa się to postawą jogi, stosowaną przez joginów, ćwiczących się w
jodze.
koniec lekcji drugiej
{mospagebreak}
LEKCJA TRZECIA
O MUDRACH
GHERANDA POWIEDZIAŁ:
1-3. Jest dwadzieścia pięć mudr, których praktykowanie daje
powodzenie (w jodze) joginom. A to:
1. Mahamudra
2. Nabhamudra
3. Uddijana
4. Dzialandara
5. Mulabandha
6. Mahabandha
7. Mahawedha
8. Kheciari
9. Wiparitakarani
10. Joni
11. Wadźroni
12. Siakticialani
13. Tadagi
14. Mandawi
15. Siambhawi
16. Pańciadharana (pięć dharan) 16-20
21. Aświni
22. Pasini
23. Kaki
24. Matangi
25. Bhudziangini
KORZYŚCI PŁYNĄCE Z PRAKTYKOWANIA MUDR
4-5. Maheśwara, zwracając się do swojej żony, wypowiedział zalety
mudr tymi słowy: O Bogini! Powiedziałem ci o wszystkich nudrach. Ich umiejętność
prowadzi do stopnia adepta. Winno się je starannie utrzymywać w tajemnicy i nie powinno
się ich nauczać każdego bez wyboru. Dają one szczęśliwość jogi nowi i nie łatwo
mogą je osiągnąć nawet marutowie (bogowie powietrza).
1. MAHAMUDRA
6-7. Naciśnij ostrożnie odbytnicę lewą piętą. Wyciągnij prawą
nogę i i chwyć ręką za palec u nogi. Ściśnij gardło (nie wypuszczając tchu) i
utkwij wzrok pomiędzy brwiami. Mądry nazywa to mahamudrą.
Jej dobrodziejstwa
8. Praktykowanie mahamudry leczy gruźlicę, obstrukcje, powiększenie śledziony, niestrawność i gorączkę.
Zaprawdę leczy ona wszystkie choroby.
2. NABHAMUDRA
9. Jakimikolwiek sprawami byłby jogin zajęty, gdziekolwiek by nie
przebywał, niech zawsze trzyma język zwrócony ku górze (w kierunku miekkiego
podniebienia) i niech powściąga tchnienie. Nazywa się to nabhamudra i usuwa wszystkie
choroby jogina.
3. UDDIJANABANDHA
10. Wciągnij wnętrzność zarówno nad jak i pod pępkiem ku plecom,
tak, że żeby trzewia brzuszne dotykały palców. Kto bezustannie uprawia uddijanę
(wzlatywanie), ten pokonuje śmierć. Wielki Ptak (tchnienie) dzięki temu procesowi jest
stale wciskany w suszumnę i lata (porusza się) tylko w niej.
Jej dobrodziejstwa
11. Z wszystkich bandh ta jest najlepsza. Doskonałe jej praktykowanie
czyni wyzwolenie łatwym.
4. DZIALANDHARA
12. Ściśnij gardło i oprzyj podbródek na piersi. Nazywa się to
dzialandhara. Dzięki tej bandha zostaje zamknięte szesnaście adhar. Ta i mahamudra
pokonują śmierć.
Jej dobrodziejstwa
13. Dzialandhara jest bandhą dającą powodzenie i jest dobrze
wypróbowana. Kto ją praktykuje przez sześć miesięcy, niewątpliwie staje się
adeptem.
5. MULABANDHA
14-15. Naciskaj piętą lewej stopy okolicę pomiędzy odbytnicą i
moszną oraz ściągnij kiszkę prostą. Jelita w okolicy pępka ostrożnie przyciskaj do
kręgosłupa. Połóż prawą piętę na organie rozrodczym, lub na łonie. Nazywa się to
mulabandhą. Jest ona niszczycielem uwiądu starczego.
Jej dobrodziejstwa
16-17. Osoba, która pragnie przekroczyć ocean egzystencji, niech się
wycofa do odosobnionego miejsca i w tajemnicy niech praktykuje tę mudrę. Przez
praktykowanie jej niechybnie opanuje się waju (pranę). Praktykuj ją starannie, bez
lenistwa i w milczeniu.
6. MAHABANDHA
18-19. Zatkaj otwór odbytnicy piętą lewej stopy. Naciskaj ostrożnie
te piętę prawą stopą. Poruszaj wolniutko mięśniami i powoli ściągaj mięśnie joni
czyli krocza (przestrzeni między odbytnicą a organem rodnym). Powściągnij tchnienie
przy pomocy dzialandhary. Nazywa się to mahabandhą.
Jej dobrodziejstwa
20. Mahabandha jest to
wielka bandha. Niszczy uwiąd starczy i śmierć. Dzięki tej bandha osiąga się
spełnienie wszystkich pragnień.
7. MAHAWEDHA
21-22. Jak piękno, młodość i urok kobiety są zbyteczne bez
mężczyzn, tak samo mulabandha i mahabandha bez mahawedhy. Usiądź najpierw w postawie
mahabandhy, następnie powściągnij tchnienie uddanakumbhaki. Nazywa się to mahawedhą –
dawcą powodzenia joginów.
Jej dobrodziejstwa
23-24. Jogin, który codziennie praktykuje mahabandhę i mulabandhę
wraz mahawedhą, jest najlepszym z joginów. Nie ma u niego obawy przed śmiercią i
starość nie ma do niego dostępu. Tę wedhę winien jogin starannie utrzymywać w
tajemnicy.
8. KHECIARIMUDRA
25-26. Podcinaj spodnie wiązadło języka i poruszaj językiem
wielokrotnie. Natrzyj go świeżym masłem i wyciągaj go (ażeby go wydłużyć) przy
pomocy żelaznego instrumentu. Przez długotrwałe powtarzanie tego zabiegu język się
wydłuża i gdy dosięgnie miejsca pomiędzy brwiami, wtedy kheciari będzie można
wykonać.
27. Wówczas (gdy język się wydłuży) obracaj go do góry i do
tyłu, dotykając podniebienia, aż w końcu dosięgnie otworów nozdrzy, wychodzących do
jamy ustnej. zamknij te dziurki językiem i utkwij wzrok w miejscu między brwiami. Nazywa
się to kheciari.
Jej dobrodziejstwa
28. Dzięki tej praktyce znikają słabości, głód, pragnienie i
lenistwo. Ani choroba, ani starość, ani śmierć nie ma dostępu. Ciało staje się
boskie.
29. Nie spali ciała ogień, nie wysuszy wiatr, nie przemoczy woda, nie
zrobi nic ukąszenie węża.
30. Ciało staje się piękne. Zaprawdę osiąga się smadhi. Język
dotykając tych dziurek czerpie różne soki (pije nektar).
31-32. Dzień po dniu wytwarzane są różne soki i człowiek
doświadcza nowych wrażeń. najpierw doświadcza smaku słonego, potem alkalicznego,
potem gorzkiego, później ściągającego (ostrego), następnie czuje smak masła, potem
masła topionego, potem mleka kwaśnego, potem serwatki, następnie miodu, potem soku
palmowego, a w końcu powstaje smak nektaru.
9. WIPARITAKARANI
33-35. Słońce (nadi słoneczne) mieści się u nasady pępka, a
księżyc u nasady podniebienia. Zabieg dzięki któremu słońce wznosi do góry, a
księżyc na dół, nazywa się wiparitakarani. Jest to tajemna mudra we wszystkich
tantrach. Połóż głowę na ziemi, wyciągnij ręce, unieś nogi do góry i trwaj tak
nieruchomo. Nazywa się to wiparitakarni.
Jej dobrodziejstwa
36. Przez ciągłe praktykowanie tej mudry starość i śmierć są
zniszczone. Staje się on adeptem i nie przepada nawet w pralaji.
10. JONIMUDRA
37-42. Siedząc w sidhasanie, zatkaj uszy kciukami, oczy palcami
wskazującymi, nozdrza palcami środkowymi, górną wargę palcami serdecznymi, a dolną
małymi palcami. Wciągnij pranawaju przy pomocy kakimudry (jak w zwrotce 86) i połącz
go z apanawaju, kontemplując sześć czakr, w kolejności w jakiej występują. Niech
mądry obudzi śpiącą boginię wężową Kundalini przez powtarzanie mantry hum i hansa i wznosząc Siakti (siłę kundalini) i dziwę (duszę),
niech umieści je w tysiąclistnym lotosie. Będąc wypełniony Siakti i połączony z
wielkim Siwą, niech myśli o różnych przyjemnościach i radościach. Niech kontempluje
nad zjednoczeniem Siwy (ducha) i Siakti (siły lub energii) na tym świecie. Będąc
przepełnionym błogością, niech urzeczywistni to, że jest on Brahmanem. Jonimudra jest
wielce tajemna i trudna do osiągnięcia nawet przez dewów. Jesli się raz osiągnie doskonałość w tej
praktyce, zaprawdę wchodzi się w samadhi.
Jej dobrodziejstwa
43-44. Przez praktykowanie tej mudry nie będzie się nigdy skalanym
przez grzechy zabicia bramina, zabicia płodu, picia trunków, lub skalania łoża
nauczyciela. Wszelkie grzechy zabójstwa i zepsucia niszczy ta mudra. Niech więc ją
praktykuje, jeśli pragnie wyzwolenia.
11. WAD¬RONIMUDRA
45. Połóż obie dłonie na ziemi , wznieś nogi do góry nie
dotykając głową ziemi. Budzi to Siakti, daje długie życie i mądrzy nazywają to
wadźroni.
Jej dobrodziejstwa
46-48. Jest to najwyższa z praktyk jogi, wiedzie do wyzwolenia i ta
dobroczynna joga daje doskonałość joginowi. Dzięki tej jodze osiąga się bindusidhi
(zatrzymanie nasienia), a gdy się uzyska tę siddhi, czego on nie może osiągnąć na
tym świecie? Choćby się nurzał w różnorakiej rozpuście, jeśli praktykuje tę
mudrę, zaprawdę osiąga się wszelką doskonałość.
12. SIAKTICIALANI
49. Wielka bogini Kundalini, energia Ja (jaźni), atmasiakti (siła duchowa), śpi w muladharze
(kiszce prostej). Ma ona postać węża skręconego trzy i półkrotnie.
50. Dopóki ona śpi w ciele, dziwa jest jak nieokrzesane bydlę i
prawdziwe poznanie nie ma miejsca, choćby praktykował dziesięć milionów jog.
51. Jak kluczem otwiera się drzwi, tak przez obudzenie kundalini
hathajogą, otwarte są wrota Brahmana.
52. Obwinąwszy biodra kawałkiem materiału, oraz siedząc w ukrytym
pokoju, niech praktykuje siakticialanę.
53. Materiał, którym ma się obwinąć winien być długi na
łokieć, na cztery palce szeroki (trzy cale), miękki i delikatnie tkany. Przyczep ten
materiał za pomocą katisutry (sznurka noszonego wokół bioder).
54-55. Natrzyj czoło popiołem, usiądź w postawie siddhasany i
wciągaj pranawaju nozdrzami, silnie łącząc go z apaną. Kurcz kiszkę prostą powoli
przy pomocy aświnimudry tak długo, aż waju nie wejdzie do suszumny i nie ujawni w niej
swej obecności.
56. Powściągając w ten sposób tchnienie przy pomocy kumbhaki wąż
Kundalini czując się duszony, budzi się i podnosi do brahmarandry.
57. Bez siakticialani jonimudra nie jest zupełna i doskonała. Najpierw nalezy przaktykować
cialanę, później należy się nauczyć jonimudry.
58. O Ciandakapali! A zatem nauczyłem cię siaktocialani. Zachowaj je
pieczołowicie i praktykuj codziennie.
Jej dobrodziejstwa
59. Ta mudra winna być starannie utrzymywana w tajemnicy. Niszczy ona
starość i śmierć. Dlatego jogin pragnący doskonałości winien ją praktykować.
60. Jogin, który praktykuje to codziennie, zdobywa stopień adepta,
osiąga wigrahasiddhi i wyleczony jest ze wszystkich chorób.
13. TADGIMUDRA
61. Siedząc w postawie pascimottana, wciągnij żołądek, czyniąc z
niego zbiornik na wodę (dziuplę). Jest to tadagimudra (mudra-zbiornik) – niszczyciel
starości i śmierci.
14. MANDUKIMUDRA
62. Zamknąwszy usta włóż koniec języka w podniebienie i smakuj
powoli nektar (płynący z tysiąclistnego lotosu). Jest to mudra żabia.
Jej dobrodziejstwa
63. Ciało nigdy nie słabnie, nie starzeje się, a zachowuje wieczną
młodość. Włosy nigdy nie zsiwieją u tego, kto praktykuje.
15. SIAMBHAWIMUDRA
64. Utkwiwszy wzrok
między brwiami czuj się samoistny. To jest siambhawi, tajemne we wszystkich tantrach.
Jej dobrodziejstwa
65. Wtedy, pisma i purany są jak publiczne kobiety, ale ta siambhawi
winna być strzeżona, jakby była damą z szanowanej rodziny.
66. Ten, kto zna tę siambawi jest Naraną, jest on Brahmą, Stwórcą.
67. Maheśwara powiedział: Zaprawdę, zaprawdę i jeszcze raz
zaprawdę, ten kto zna siambhawi jest Brahmanem. Nie ma co do tego żadnej wątpliwości.
16-20 PAŃCIADHARANA
(Pięć dharanamudr)
68. Siambhawi zostało objaśnione. Posłuchaj teraz o pięciu
dharanach. Nauczywszy się tych pięciu dharan, czego nie można osiągnąć na tym
świecie?
69. Dzięki temu można w ludzkim ciele odwiedzać swargalokę i
ponawiać te odwiedziny. Może się on udać dokąd tylko chce, tak szybko jak myśl,
osiąga zdolność chodzenia po niebie. Tych i pięć dharan to parthwin (ziemia),
ambhasin (woda), wajawin (powietrzna), agnejin (ogniowa) i akasin (eteryczna).
a. PARTHIWIN
70. Parthiwinattwa ma kolor aurypigmentu (żółty). Litera la jest jej tajnym symbolem,
lub zalążkiem (bidzia). Jej forma jest czworobokiem, a Brahma jest jej zwierzchnim
bóstwem. Umieść tę tattwę w sercu i przykuj tam przy pomocy kumbhaki pranawaju i
cittę, przez okres pięciu ghatik (2 1/2 godziny). Nazywa się to adhodharana. Dzięki niej pokonuje się Ziemię i
żaden ziemny element nie może wyrządzić mu krzywdy. Daje także stałość
(nieruchomość).
Jej dobrodziejstwa
71. Ten, kto praktykuje tę dharanę staje się bodajże zwycięzcą
śmierci. Chodzi on po ziemi jako adept.
b. AMBHASIN
72. Tattwa wody jest
biała jak kwiat kundy lub muszli czy księżyca. Jej forma jest okrągła jak księżyc.
Litera wa jest
zalążkiem tego ambrozyjnego elementu, a Wisznu jest jego zwierzchnim bóstwem. Przy
pomocy jogi wytwórz tattwę wody w sercu i przykuj tam pranę i czittę (świadomość),
przez pięć ghatik (2 1/2 godziny) praktykując kumbhakę. Jest to dharana wodna. Niszczy
ona wszelkie smutki. Woda nie może wyrządzić krzywdy temu, kto praktykuje tę dharanę.
Jej dobrodziejstwa
73-74. Ambhasin jest wielką mudrą. Jogin, który ją zna nie umrze
nawet w najgłębszej wodzie. Winno to być trzymane w najgłębszej tajemnicy. Przez
wyjawienie jej nie osiągnie się powodzenia. Zaprawdę, mówię ci zaprawdę.
c. AGNEJIN
75. Tattwa ognia mieści się w pępku. Jej forma jest trójkątna. Jej
zalążkiem jest ra. Jej zwierzchnim bóstwem jest Rudra. Jest promienna jak słońce i jest dawcą
powodzenia. Przykuj pranę wraz czittą do tej tattwy przez pięć ghatik (2 1/2 godziny).
Nazywa się to dharaną ognia – niszczycielem strachu przed okropną śmiercią. Ogień
nie może wyrządzić mu krzywdy.
Jej dobrodziejstwa
76. Jeśli praktykującego ją wrzuci się do palącego się ognia,
dzięki tej mudrze pozostanie żywy i wolny od trwogi przed śmiercią.
d. WAJAWIN
77. Tattwa powietrza jest czarna jak czernidło do oczu (collirium).
Jej zalążkiem jest litera ja , a Iśwara jest jej zwierzchnim bóstwem. Ta tattwa jest
pęłna jakości sattwy. Przykuj pranę i czittę do tej tattwy przez pięć ghatik. Jest
to wajawidharana. Dzięki niej praktykujący chodzi w powietrzu.
Jej dobrodziejstwa
78-79. Ta wielka mudra niszczy starość i śmierć. Praktykującego
ją nie zabiją nigdy zakłócenia przestrzenne. Dzięki niej chodzi w powietrzu. Nie
należy o niej nauczać niegodziwych lub pozbawionych wiary. Jeśli się to uczyni,
powodzenie jest stracone. O Ciandi! Jest to szczera prawda.
e. AKASIDHARANA
80 Tattwa eteru ma barwę czystej wody morskiej. Ha jest jej zalążkiem. Jej zwierzchnim bóstwem jest
Sadasiwa. Przykuj pranę wraz z czittą przez pięć ghatik do tej tattwy. Jest to dharana
eteryczna. Otwiera ona bramy wyzwolenia.
Jej dobrodziejstwa
81. Ten, kto zna tą dharanę jest prawdziwym joginem. Śmierć nie
zbliży się nigdy do niego, ani też nie przepadnie przy pralaji.
21. AŚWINIMUDRA
82. Zwieraj i rozluźniaj wielokrotnie otwór odbytnicy. Nazywa się to
aświnimudrą. Budzi to Siakti (kundalini).
Jej dobrodziejstwa
83. Ta aświni jest wielką mudrą. Niszczy ona wszelkie schorzenia
kiszki prostej. Daje siłę i żywotność. Zapobiega przedwczesnej śmierci.
22. PASINIMUDRA
84. Zarzuć obie nogi na szyję w kierunku pleców, łącząc je silnie
jak pasię (pętlę). Nazywa się to pasinimudra. Budzi ona Siakti (kundalini).
Jej dobrodziejstwa
85. Ta wielka mudra daje siłę i jest odżywcza. Ci, którzy pragną
powodzenia ( w jodze) winni ją troskliwie praktykować.
23. KAKIMUDRA
86. Złóż wargi jak dziób kruka i pij powolutku (wciągaj)
powietrze. Jest to kakimudra (mudra krucza) – niszczyciel wszelkich chorób.
Jej dobrodziejstwa
87. Kakimudra jest wielką mudrą, utrzymywaną za tajemną we
wszystkich Tantrach. Dzięki niej uwalnia się od choroby jak kruk.
24. MATANGINIMUDRA
88-89. Stój w wodzie po szyję, wciągaj wodę nozdrzami, a wypuszczaj
ustami. Następnie wciągaj wodę przez usta, a wypuszczaj nozdrzami. Powtórz to
wielokrotnie. Nazywa się to mudrą słonia – niszczycielem starości i śmierci.
Jej dobrodziejstwa
90-91. W odosobnionym miejscu, wolnym od ludzkiej intruzji, winno się
praktykować ze skupioną uwagą mudrę słonia. przez czynienie tego staje się on silny
jak słoń. Gdziekolwiek by nie był, dzięki temu zabiegowi jogin doznaje wielkiej
błogości. Dlatego tę mudrę należy praktykować bardzo pieczołowicie.
25. BHUDZIANGINIMUDRA
92. Wyciągnąwszy szyję nieco do przodu pij (wciągaj) powietrze
przełykiem. Nazywa się to mudrą wężową – niszczyciel starości i śmierci.
Jej dobrodziejstwa
93. Mudra wężowa szybko niszczy choroby żołądka, szczególnie
niestrawność, dyspepsję itp.
DOBRODZIEJSTWA MUDR
94. O Ciandakapali,
podałem ci rozdział o mudrach. Są one ulubione przez joginów i niszczą starość i
śmierć.
95. Nie powinno się o
nich nauczać byle kogo, ani też osoby przewrotnej lub pozbawionej wiary. Należy je
zachować tajemnicy. Są one trudne do osiągnięcia nawet przez dewów.
96. Tych mudr, które dają szczęśliwość i wyzwolenie należy
nauczać osobę szczerą, spokojną i z uciszonym umysłem, która jest oddana swojemu
nauczycielowi i pochodzi z dobrej rodziny.
97. Te mudry niszczą wszelkie choroby. Wzmagają ogień żołądkowy u
tego, który je codziennie praktykuje.
98. Śmierć nie ma przystępu do niego, ani starość itp. Nie ma u
niego strachu przed ogniem, wodą czy powietrzem.
99. Kaszel, astma, wydłużenie śledziony, trąd – którego jest
dwadzieścia gatunków, zaprawdę niszczy praktyka tych mudr.
100. O Ciando! Co ci więcej powiem? Krótko mówiąc nie ma niczego na
tym świecie, co by tak szybko dało powodzenie w jodze jak mudry.
koniec lekcji trzeciej
{mospagebreak}
LEKCJA CZWARTA
PRATJAHARA CZYLI POWŚCIĄGNIęCIE UMYSŁU
GHERANDA POWIEDZIAŁ:
1. A teraz powiem ci, że pratjaharajoga jest najlepsza. Przez jej
znajomość wszystkie namiętności, jak żądze itp. ulegają zniszczeniu.
2. Niech podda czittę (zasadę myślenia) pod kontrolę przez
wycofanie jej, to jest odciągniecie jej od błądzenia na skutek przyciągania przez
różne przedmioty postrzegania.
3. Pochwałą lub krytyką, dobrą mową lub złą mową wycofaj swój
umysł z tego wszystkiego i poddaj czittę pod kontrolę Ja.
4. Z przyjemnych zapachów lub przykrych zapachów, przez jakikolwiek
zapach umysł może być rozproszony lub przyciągnięty, wycofaj umysł z tego i poddaj
zasadę myślenia pod kontrolę Ja.
5. Od słodkich i kwaśnych smaków, od gorzkich lub ściągających
smaków, przez jakikolwiek samk umysł może być przyciągnięty, wycofaj go z tego i
poddaj pod kontrolę swojego Ja.
koniec lekcji czwartej
LEKCJA PIĄTA
PRANAJAMA
CZYLI POWŚCIĄGNIęCIE TCHNIENIA
GHERANDA RZEKŁ:
1. Teraz powiem ci o zasadach pranajamy, czyli rządzenia tchnieniem.
Przez praktykowanie jej człowiek staje się niczym bóg.
2. Cztery rzeczy są potrzebne do praktykowania pranajamy. Po pierwsze
– dobre miejsce, po drugie – odpowiedni czas, trzecie umiarkowane jedzenie i ostatnie –
oczyszczenie nadi (naczyń ciała tj. przewodu pokarmowego itp.)
MIEJSCE
3. Nie należy próbować praktykowania jogi z dala od kraju
(rodzinnego), ani też w lesie, ani w stołecznym mieście, ani też w tłumie ludzi.
Jeśli tak czyni, traci powodzenie ( w jodze).
4. W odległym kraju traci się wiarę ( z tego powodu, że joga tam
nie jest znana). W lesie nie ma się zabezpieczenia. W miejscu gęsto zamieszkałym jest
niebezpieczeństwo wystawienia się na widok publiczny ( ponieważ będą go nachodzili
ciekawscy). Dlatego niech unika tych trzech rzeczy.
5. W dobrym kraju, gdzie panuje sprawiedliwy król, gdzie łatwo
zdobyć pożywienie i jest jego obfitość, gdzie się nie będzie niepokojonym, należy
postawić sobie chatkę, a wokół niej wznieść mur.
6. A w środku chatki niech wykopie studnię ze zbiornikiem na wodę.
Niech chatka nie będzie położona zbyt wysoko, ani też nisko. Niech będzie wolna od
insektów.
7. Winna być oblepiona łajnem krowim. W tak zbudowanej chatce i
położonej w takim odosobnionym miejscu niech praktykuje pranajamę.
CZAS
8. Praktyki jogi nie należy rozpoczynać w następujących czterech
porach roku, spośród sześciu pór
(indyjskich): hemanta (zima), sisira (pora zimna), griszma (upalna), warsza (deszczowa). Jeśli zacznie
się w tych porach ściągnie się na siebie choroby.
9. Początkujący winien rozpocząć ćwiczenia jogi na wiosną
(wasanta) lub w jesieni (siarad). Jeśli tak uczyni osiągnie powodzenie i zaprawdę nie
będzie podatny na choroby.
10. Tych sześć pór roku występuje w porządku dwunastomiesięcznym,
zaczynając się od ciajatry, a kończąc na phalgunie. Każda pora trwa dwa miesiące.
Ale każdą porę doświadcza się przez cztery miesiące, poczynając od maghy, a
kończąc na phalgunie.
Sześć pór roku
11. Sześć pór roku jest następujących:
{nazwa pory roku sanskrycka i (polska) – nazwy miesięcy sanskr. i (polskie)}
wasanta (wiosana) – ciajtra i wajsiaka (marzec-kwiecień)
griszma (lato) – dziesztha i aszadha (maj-czerwiec)
warsza (pora deszczowa) – śrawana i bhadra (lipiec-sierpień)
siarad (jesień) – aświna i kartika (wrzesień-październik)
hemanta (zima) – agrahajana i pausza (listopad-grudzień)
sisira (pora rosy, przedwiośnie) – magha i phalguna (styczeń-luty)
Doświadczanie pór roku
12-14. A teraz powiem ci o doświadczaniu pór roku, a mianowicie:
wasantanubhawa (doświadczanie wiosny) magha – wajsiakha (od stycznia do kwietnia)
griszmanubhawa (dośw. lata) ciajtra – aszadha (od marca do czerwca)
warsznubhawa (dośw. pory deszczowej) aszadha – aświna (od czerwca do września)
siaradanubhawa (dośw. jesieni) bhadra – agrahajana (od sierpnia do listopada)
hemantanubhawa (dośw. zimy) kartika – magha (od października do stycznia)
sisiranubhawa (dośw. przedwiośnia) agrahajana – phalguna (od listopada do lutego)
15. Praktykę hathajogi należy rozpoczynać w wasancie (na wiosnę)
lub w siaradzie (w jesieni). Albowiem w tych porach osiąga się powodzenie bez
przeszkód.
3. UMIARKOWANA DIETA
16. Kto praktykuje jogę bez przestrzegania umiarkowanej diety ściąga
na siebie różne choroby i nie osiąga powodzenia.
17. Jogin winien jeść ryż, jęczmienny lub pszenny chleb. Może
jeść groch munga (phasellus mungo), groch masza (phaseolum radiatus), guz arada (w hindi
arada), gram itp. Mają one być czysto białe i pozbawione plew.
18-19. Jogin może jeść potolę (rodzaj ogórka), jack fruit (owoc
podobny do drzewa chlebowego), manakaciu (arum colacasia), kakkolę (rodzaj jagody),
jujubę, orzechy borducella guilandia, ogórki, banany, figi, niedojrzałe banany, małe
banany, łodygi i korzenie bananów, brindziol oraz korzenie i owoce lecznicze (riddhi)
itp.
20. Może jeść świeże zielone jarzyny, czarne warzywa, liście
patoli, wastukasiakę i himalociakasiakę. Jest to pięć siak (liści warzyw), zachwalanych jako stosowny pokarm dla joginów.
21. Czyste, słodkie i chłodne jedzenie należy spożywać
wypełniając połowę żołądka. Spożywanie słodkich i przyjemnych dla zmysłów
treści i pozostawianie drugiej polowy żołądka próżną nazywa się umiarkowaną
dietą.
22. Połowę żołądka
należy wypełnić jedzeniem, jedną czwartą wodą, a jedną czwartą pozostawić
próżną dla praktykowania pranajamy.
Pokarmy zabronione
23. Na początku praktykowania jogi należy unikać gorzkich,
kwaśnych, starych, cuchnących i pieczonych pokarmów, a także zsiadłego mleka,
serwatki, ciężkostrawnych jarzyn, wina, orzechów palmowych i przejrzałych jack-fruit.
24. Również kullathy i grochu masur, owoców pandu, dyń, łodyg
jarzyn, tykw, jagód kutha (feronia elephantum), kantabilwy i palasi (butea frondosa).
25. A także kadambhy, dziambiralu (cedratu), bimby, lukuci (rodzaj
drzewa chlebowego), cebuli, lotosu, kakarangi, pijali (buchanania latifolia), hingi
(assafoetida), sialamali i kemuki. Początkujący powinien unikać uciążliwych
podróży, towarzystwa kobiet i wygrzewania się przy ogniu.
26. Winien także na początku unikać świeżego masła, topionego
masła, cukru, cukru daktylowego itp., również dojrzałej babki (rodzaj ziela),
orzechów kokosowych, granatów, daktyli, owoców nawani, amlaki (śliwek) i wszelkich
pokarmów zawierających kwaśny sok.
27. Ale kardamon, dziaphalę, goździki (korzenne), uphrodisiak lub
alkohole, owoce rodzaju eugenia, haritaki i daktyle palmowe może jogin spożywać w
czasie praktykowania jogi.
28. Łatwo strawny, łagodny i chłodzący pokarm, który odżywia
humory ciała może jogin jeść dowoli.
29. Ale jogin powinien unikać jedzenia twardego, ciężkostrawnego,
grzesznego lub zepsutego, a także bardzo gorącego, bardzo zleżałego pokarmu, jak
również za bardzo ochładzającego pokarmu lub zbyt podniecającego jedzenia.
30. Powinien unikać kąpieli wcześnie (rano przed wschodem słońca),
poszczenia itp. lub czegokolwiek sprawiającego ciału ból. Tak też nie wolno mu jeść
tylko raz dziennie lub wcale, natomiast zaleca się, by nie był bez jedzenia dłużej
niż 3 godz.
31. Uregulowawszy swoje życie w ten sposób, niech praktykuje
pranajamę. Na początek, zanim do niej przystąpi, powinien codziennie pić trochę mleka
z masłem topionym i spożywać posiłki dwa razy dziennie: raz w południe, a drugi raz
wieczorem.
4. OCZYSZCZANIE NADI
32. Ma usiąść na siedzeniu z trawy kusia lub na skórze antylopy,
lub na skórze tygrysiej, lub też na kocu, lub na ziemi. Ma siedzieć spokojnie i cicho z
twarzą zwróconą na wschód lub północ. Gdy oczyści nadi niech rozpocznie pranajamę.
CIANDAKAPALI POWIEDZIAŁ:
33. O oceanie miłosierdzia. Jak się oczyszcza nadi? Co to jest
oczyszczanie nadi? Chcę się dowiedzieć o tym wszystkim. Opowiedz mi o tym.
GHERANDA MÓWI:
34. Waju nie wchodzi (nie może wejść) do nadi tak długo, jak długo
są one pełne nieczystości (tj. osadu itp.). Jakże można wykonać pranajamę? Jakże
może nastąpić poznanie tattw? Najpierw muszą być przeto oczyszczone nadi, a wtedy
można praktykować pranajamę.
35. Są dwa rodzaje oczyszczenia nadi: samanu i nirmanu. Samamnu
dokonuje się dzięki procesowi z bidziamantrą. Nirmanu uzyskuje się poprzez
oczyszczenie fizyczne.
36. Oczyszczenia fizycznego czyli dhauti już cię nauczyłem.
Składają się one z sześciu sadhan. A teraz o Ciando, słuchaj o procesie samanu
oczyszczenia nadi.
37. Siedząc w postawie padmasany i dokonawszy adoracji guru itd. jak
podał nauczyciel, niech dokonuje oczyszczenia nadi dla powodzenia w pranajamie.
38-39. Kontemplując wajubidźię tj. ja(m), pełną energii i o barwie dymu, niech weźmie wdech
przez lewe nozdrze, powtarzając bidźię szesnaście razy. Jest to puraka. Niech wstrzyma
oddech przez okres sześćdziesięciu czterech powtórzeń tej mantry. Jest to kumbhaka.
Następnie niech powoli wydycha powietrze przez prawe nozdrze przez okres potrzebny na
powtórzenie tej mantry 32 razy.
40-41. Nasada pępka jest siedzibą agnitattwy. Podnosząc ogień z
tego miejsca, połącz z nim prthiwitattwę. Wtedy kontempluj to zmieszane światło.
Następnie powtarzając 16 razy agnibidźię ra(m), wciągaj tchnienie przez prawe nozdrze i zatrzymaj je
przez okres 64 powtórzeń mantry, a potem wydychaj je przez lewe nozdrze przez okres 32
powtórzeń mantry.
42-43. Następnie przykuwszy wzrok do czubka nosa i kontemplując
tamże świetlne odbicie księżyca, niech wdycha przez lewe nozdrze, powtarzając
bidźię tha(m)
szesnaście razy. Niech zatrzyma tchnienie przez powtórzenie bidźi tha(m) 64 razy. Równocześnie wyobrażaj sobie (lub
kontempluj), że nektar płynący z księżyca na końcu nosa przepływa przez wszystkie
przewody ciała i oczyszcza je. Kontemplując w ten sposób niech wydycha powietrze przez
powtarzanie 32 razy prthiwibidźi la(m).
44. Przez te trzy pranajamy nadi zostaną oczyszczone. Wtedy usiadłszy
nieruchomo w postawie niech zacznie regularną pranajamę.
RODZAJE KUMBHAK
Jest osiem rodzajów kumbhak,
czyli zatrzymań tchnienia: sanhita, surjabheda, udźaja, sitali, bhastrika, bhramari,
murćha i kowali.
1. SAHITA
46. Sahitakumbhaka jest dwu rodzajów: sagarbha i nirgarbha. Kumbhaka,
wykonywana przez powtarzanie bidźiamantry jest sagarbha; ta sama dokonan
bez takowego powtarzania jest nirgarbha.
47. Najpierw powiem ci o sagarbhapranajamie. Siedząc w postawie
sukhasany z twarzą zwróconą na wschód lub na północ, niech kontempluje Brahmę,
wypełnionego jakością radżasu o krwistoczerwonej barwie w formie litery
a.
48. Niech mądry praktykant wdycha przez lewe nozdrze, powtarzając a(m) 16 razy. Następnie nim
rozpocznie zatrzymywanie tchnienia (ale na końcu wdychania) niech wykona uddijanbandhę.
49. Wtedy niech zatrzyma tchnienie przez powtarzanie 64 razy u, kontemplując Harego, o czarnej barwie i o jakości
sattwy.
50. Potem niech wydycha tchnienie przez prawe nozdrze przez powtarzanie
ma(m) – 32 razy, kontemplując Siwę o
białej barwie i o jakości tamasu.
51. Następnie znów wdychaj przez pingalę (prawe nozdrze), zatrzymaj
przez kumbhakę i wydychaj przez idę (lewe), metodą wyłożoną powyżej, zmieniwszy
odpowiednio nozdrze.
52. Niech praktykuje w ten sposób raz po raz, stale zmieniając
nozdrze. Gdy zakończysz wdech, to zatykaj obydwa nozdrza – prawe kciukiem a lewe palcem
serdecznym i małym, nie używając nigdy palca wskazującego i środkowego. Nozdrza
powinny być tak długo zatkane, jak długo trwa kumbhaka.
53. Nirghabhapranajamę (pranajamę zwykłą, czyli bez mantry),
wykonuje się bez powtarzania bidźiamantry, a okres puraki (wdychania), kumbhaki
(zatrzymania) i reczaki (wydychania) można wydłużyć do stu mantr.
54. Najlepsza jest przez dwadzieścia mantr: tj.
puraka – 20, kumbhaka
– 80, a reczka – 40. Przez szesnaście mantr jest średnia, tj. 16:64:32,
a przez dwanaście mantr jest najnizsza, tj. 12:48:24. Zatem pranajama
jest trzech rodzajow.
55. Dzięki praktykowaniu najniższej pranajamy przez pewien czas
ciało zaczyna się obficie pocić. Przez praktykowanie średniej ciało zaczyna drżeć
(odczuwa się to szczególnie w kregosłupie). Przy najwyższej pranajamie traci się
grunt tj. występuje lewitacja. Te oznaki towarzyszą powodzeniu w tych trzech rodzajach
pranajam.
56. Przez pranajamę osiąga się moc lewitacji (kheciarisiakti). Przez
pranajamę leczy się choroby. Przez pranajamę budzi się Siakti (energia duchowa). Przez
pranajamę osiąga się uciszenie umysłu i spotęgowanie mocy psychicznych
(jasnosłyszenie itp.). Dzięki niej psychika zostaje przepełniona błogością.
Zaprawdę, praktykujący pranajamę jest szczęśliwy.
2. SURYABHEDAKUMBHAKA
GHERANDA RZECZE:
57-58. Powiedziałem ci o sahitakumbhace, a teraz słuchaj o
suryabhedzie. Wdychaj z całych sił zewnętrzne powietrze przez przewód słoneczny
(prawe nozdrze). Zatrzymaj powietrze z największą ostrożnością, wykonując
dzialandarabandhę. Niech kumbhaka trwa tak długo, aż pot wystąpi od końców paznokci
do cebulek włosów na głowie.
Waju
59. Jest dziesięć waju, a mianowicie: prana, apana, samana, udana,
wjana, kurma, krikara, dewadatta i dhanadziaja.
Ich siedlisko
60-61. Prana porusz się
zawsze w sercu, apana w okolicy odbytnicy, samana w okolicy pępka, udana w gardle, a
wjana przenika całe ciało. Jest to pięć głównych waju, znanych jako pranadi.
Należą one do wewnętrznego ciała. Nagadi są to pięć waju,
należące do zewnętrznego ciała.
62-63. A teraz powiem ci o
siedliskach tych pięciu zewnętrznych waju. Nagawaju spełnia funkcje zapładniania.
Kurma otwiera powieki oczu, krikara sprawia kichanie. Dewadatta czyni ziewanie.
Dhanandziaja przenika całe grube ciało i nie opuszcza go nawet po śmierci.
64. Nagawaju wywołuje świadomość. Kurma sprawia wyobrażenia,
krikara – głód i pragnienie, dewadatta ziewanie, a dhanandziaja wytwarza dźwięk. Ta
ostatnia nigdy nie opuszcza ciała.
65-66. Te wszystkie waju, podzielone przez surjanadi, niech wzniesie do góry z nasady pępka. Następnie niech wydycha przez
nadi idę powoli i z nieprzerwaną i ciągłą siłą. Znów ciągnij powietrze przez
prawe nozdrze, powstrzymując je tak, jak pouczono powyżej i znów wydychaj. Uczyń to
znów i znów. Przy tym procesie powietrze zawsze się wdycha przez surajanadi.
Ich dobrodziejstwa
67. Surjabhedakmbhaka niszczy starość i śmierć, budzi
kundalinisiakti, wzmaga ogień cielesny. O Ciando. A zatem nauczyłem cię
surjabhedanakumbhaki.
N.B. W Hathajogapradipice opis tego procesu jest trochę odmienny. Zaraz po purace (wdechu) należy
wykonać dzialandarabandhę, a na końcu kumbhaki, ale przed reczką – udijabandhę.
Następnie szybko zewrzyj otwór odbytnicy przy pomocy mulabandhy, ściągnij gardło i
wciągnij brzuch ku plecom. Dzięki temu procesowi powietrze wtłacza się do brahma nadi (suszumny).
Wznieś apanę do góry, obniż pranę poniżej kanthy. Jogin staje się wolny od
starości. Powietrze winno być wciągane przez prawe nozdrze, a wytchnięte przez lewe.
3. UD¬DZIAJI
68. Zamknij usta, wciągnij powietrze zewnętrzne przez obydwa nozdrza,
a wewnętrzne powietrze z płuc i gardła podciągnij do góry. Zatrzymaj obydwa rodzaje
powietrza w ustach.
69. Następnie obmywszy usta (tj. wypuściwszy powietrze ustami),
wykonaj dzialandharę. Zrób kumbhakę z całej siły i utrzymaj powietrze swobodnie.
70-71. Wszelkich dzieł dokonuje się dzięki udździaj i kumbhace. Nie
zaatakują go nigdy choroby flegmy, ani choroby nerwowe, ani niestrawność, ani
dyzenteria, ani gruźlica, ani kaszel, ani też gorączka czy splin (chandra). Niech
człowiek wykonuje udździaji dla zniszczenia starości i śmierci.
N.B. Zob. Hathajogapradipika rozdz. II, 51, 53 – dające odmienny opis tegoż.
4. SITALI
72. Wciągaj powietrze przez usta (z zaciśniętymi ustami i
odwróconym językiem) i wypełnij powoli żołądek. Zatrzymaj je tam przez krótki czas.
Następnie wydychaj je przez obydwa nozdrza.
73. Niech jogin praktykuje zawsze tę sitali kumbhakę – dawcę
błogości. Czyniąc to będzie on wolny od niestrawności, flegmy i zaburzeń żółci.
5. BHASTRIKA (MIECH)
74. Tak jak miechy kowalskie stale się wzdymają i kurczą, podobnie
niech powoli wciąga powietrze przez obydwa nozdrza i wypina brzuch. Potem wypuść je
szybko (wiatr wydaje szmer miechów)
75-76. W ten sposób wdechnąwszy i wydechnąwszy szybko dwadzieścia
razy niech wykona kumbhakę. Potem niech wytchnie powietrze przy pomocy poprzednio podanej
metody. Niech mądry wykonuje tę bhastrikakumbhakę (k. miechów) trzy razy. Nie dokuczą
mu nigdy choroby, będzie zawsze zdrowy.
6. BHRAMARI
77. Po północy, w miejscu gdzie nie słychać głosów zwierząt itd.
niech jogin praktykuje purakę i kumbhakę, zatkawszy uszy dłońmi.
78-79. Usłyszy wtedy rozmaite wewnętrzne dźwięki w prawym uchu.
Pierwszy dźwięk będzie przypominał świerszcza, potem dźwięk lutni, później
grzmotu, następnie bębna, jeszcze później chrząszcza, potem dzwonków, wreszcie
dzwonu, potem trąbki, następnie kotłów, niridangi, bębnów wojskowych, dundabhi itp.
80-81. Tak więc poznaje się coraz to inne dźwięki przez codzienną
praktykę tej kumbhaki. Na końcu wszystkich słyszy się dźwięk anahaty, wychodzący z
serca. Występuje też rezonans tego dźwięku. W tym rezonansie pojawia się światło. W
tym świetle umysł winien się pogrążyć. Gdy umysł zostanie tam wchłonięty osiąga
on najwyższą siedzibę Wisznu (paramapada). Przez opanowanie tej bhramarikumbhaki osiąga się
powodzenie w samadhi.
7. MURćHA
82. Wykonawszy swobodnie kumbhakę, niech wycofa umysł z wszelkich
przedmiotów, a przykuje go tylko do miejsca między brwiami. Sprawia to omdlenie umysłu
i daje szczęśliwość. Albowiem w ten sposób manas jednoczy się z atmanem więc
napewno osiaga się błogość jogi.
8. KEWALI
83. Tchnienie każdego człowieka przy wchodzeniu daje dźwięk sah, a przy wychodzeniu ham. Te dźwięki tworzą soham (Ja jestem tym) lub
hansa (wielki łabędź). Przez cały
dzień i noc jest dwadzieścia tysięcy sześćset takich oddechów (tj. 15 oddechów na
minutę). Każda żywa istota (dziwa) wykonuje tę dziapę nieświadomie, ale bezustannie.
Nazywa się to adziagapajatri.
84. Ta adziapaga jest wykonywana w trzech miejscach tj. w muladharze (w miejscu między odbytnicą a
członkiem męskim), w lotosie anahacie (w sercu) oraz w lotosie adźni (w miejscu gdzie
łączą się obydwa nozdrza).
85-86. To ciało z waju ma przeciętnie dziewięćdziesiąt sześć
palców długości (tj. sześć stóp). Zwykła długość prądu powietrza, gdy jest
wydychana, wynosi dwanaście palców (dziewięć cali). W czasie śpiewania wydłuża się
na szesnaście palców (jedną stopę), przy jedzeniu na dwadzieścia palców (15 cali),
podczas chodzenia wynosi dwadzieścia cztery palce (tj. 18 cali), gdy się śpi – trzydzieści palców
(27 1/2 cala), podczas stosunku – trzydzieści sześć palców (27 cali), a w czasie
ćwiczenia fizycznego jest jeszcze dłuższa.
87. Przez zmniejszenie naturalnej długości wydychanego z dziewięciu
cali na mniej i mniej, energia życiowa wzrasta, a przez zwiększenie prądu ma miejsce
spadek energii życiowej.
88. Tak długo, jak długo tchnienie pozostaje w ciele, nie ma
śmierci. Gdy w całej rozciągłości wiatr zostanie uwięziony w ciele tak, że nic z
niego się nie wydobywa, jest wtedy kewala kumbhaka.
89-90. Wszystkie dziwy bezustannie nieświadome wymawiają tę
adziapamantrę ustaloną ilość razy każdego dnia. Ale jogin winien ją wymawiać
świadomie i liczyć jej liczbę. Przez podwojenie liczby adziapy (tj. 30 oddechów na
minutę) osiąga się stan monomani (przykucie umysłu). Nie ma w tym procesie zwyczajnej
reczaki i puraki. Jest to tylko (kewala) kumbhaka.
91. Wdechnąwszy powietrze przez obydwa nozdrza, niech wykona
kewalakumbhakę. W pierwszy dzień niech zatrzymuje tchnienie od jednego razu do
sześćdziesięciu czterech razy.
92-93. Tę kewali winno się wykonywać osiem razy dziennie co trzy
godziny. Można to również czynić pięć razy dziennie tak, jak ci podam. Pierwszy raz
wcześnie rano, potem w południe, trzeci raz o zmroku, następnie o północy, wreszcie w
czwartej ćwierci nocy. Albo też może wykonywać trzy razy dziennie tj.: rano, w
południe i wieczorem.
94-95. Dopóki nie osiągnie powodzenia w kewali powinien zwiększać
długość adziapadziapy każdego dnia od jednego razu do pięciu razy. Ten kto zna
pranajamę i kewali jest prawdziwym joginem. Czego nie mógłby dokonać na tym świecie
ten, kto osiągnął powodzenie w kewlikumbhace.
koniec lekcji piątej
{mospagebreak}
LEKCJA SZÓSTA
DHJANAJOGA
GHERANDA POWIEDZIAŁ:
1. Dhjana czyli
kontemplacja jest trzech rodzajów: gruba, subtelna i jaśniejąca. Gdy jest kontemplowana
szczególna postać jak np. postać guru lub bóstwa, ma miejsce sthula czyli gruba
kontemplacja. Gdy Brahman lub Prakrti jest kontemplowana jako ogrom światła, nazywa się to kontemplacją dźjotis.
Gdy Brahman jako bindu (punkt) i siła kundalini są kontemplowane, zachodzi kontemplacja
sukszma czyli subtelna.
1. STHULADHJANA
2-8. Zamknąwszy oczy niech kontempluje, że w jego sercu mieści się
morze nektaru, a pośrodku tego morza jest wyspa z drogimi kamieniami, a sam jej piasek
stanowią sproszkowane diamenty i rubiny. Całe jej brzegi porastają drzewa kadamby,
pokryte miłymi kwiatami. Następny pas, niczym wał obronny, stanowi rząd ukwieconych
drzew takich, jak malati, ualikka, dziati, kesiara, ciampaka, paridziata i padma, a zapach tych kwiatów
rozchodzi się po całej wyspie. Pośrodku tego ogrodu – niech sobie jogin wyobraża –
stoi piękne drzewo Kalpa, mające cztery gałęzie, przedstawiające cztery wedy, a
wszystkie toną w kwiatach
i owocach. Brzęczą tam owady i kukają kukułki. Poniżej drzewa, niech sobie wyobraża,
taras pełen drogich klejnotów, a na nim drogocenny tron wyłożony kosztownościami, a
na tym tronie siedzi jego szczególne bóstwo, o którym nauczał jego guru. Niechaj kontempluje właściwą formę,
ornamenty i pojazd tego bóstwa. Ciągła kontemplacja w takiej formie stanowi
sthuladhjanę.
Inne ćwiczenia
9-11. Niechaj jogin wyobraża sobie, że w owocni wielkiego
tysiąclistnego lotosu (mózgu) znajduje się mniejszy lotos o dwunastu listkach. Jego
barwa jest biała, bardzo świecąca i zawierająca dwanaście liter bidźi, nazwanych: ha, sa, ksza, ma, la, wa, ra, ju(m), ha, kha, phre(m). W owocni tego lotosu mieszczą się trzy linie tworzące
trójkąt: a, ka, tha mający trzy kąty nazwane: ha, la, ksza, a pośrodku tego trójkąta znajduje się pranawa Om.
12. Następnie niech kontempluje, że w niej mieści się piękne
siedzenie, mające nadę i bindu. Na tym siedzeniu stoją dwa łabędzie oraz para
drewnianych sandałów lub butów.
13-14. Niech tam
kontempluje swojego gurudewę, jako mającego dwoje ramion, dwoje oczu, odzianego w
czystą biel, namaszczonego białą pastą sandałową i obwieszonego girlandami z
białych kwiatów. Po jego lewej stronie stoi Siakti krwistoczerwonej barwy. W ten sposób
kontemplując guru
osiąga sthuladhjanę.
2. D¬JOTIRDHJANA
15. Podałem ci sthuladhjanę. Posłuchaj teraz o kontemplacji
światła, dzięki któremu jogin osiąga powodzenie (w jodze) i widzi swoje Ja.
16. W muladharze jest kundalini, mająca formę węża. Dziwatman jest
tu jak płomień lampy. Kontempluj ten płomień jako świetlistego (oświecającego)
Brahmana. Jest to tedzidhjana, czyli dźjotirdhjana.
Inne ćwiczenia
17. Pomiędzy brwiami, powyżej manasu występuje światło stanowiące
OM. Niech
kontempluje ten ogień (płomień). Jest to inna metoda kontemplowania światła.